Uprawa leszczyny

    Uprawa leszczyny

 Leszczyna szlachetna w Polsce od dawna uprawiana być przede wszystkim przez amatorów w ogródkach przydomowych i na niewielkich powierzchniach. Rozwój uprawy być bardzo powolny powodowany różnymi czynnikami: jak słaba popularyzacja możliwości uprawy z powodu obawy, że nasz chłodniejszy klimat w porównaniu z klimatem panującym na południu Europy może nie sprzyjać uprawie leszczyny, ponadto brak dostatecznej ilości materiału sadzeniowego. Dopiero w latach siedemdziesiątych ubiegłego stulecia zaczęto wdrażać uprawę tego gatunku w gospodarstwach indywidualnych, ale większe zainteresowanie przyszło w latach 1984 – 1989, które trwa do dziś. Co roku przybywa kilkadziesiąt hektarów nowych nasadzeń w różnych rejonach kraju.

 Aktualnie ocenia się, że w Polsce leszczynę szlachetna uprawia się na powierzchni ok. 2000 ha. Największa koncentracja uprawy leszczyny znajduje się w makroregionie Środkowo-południowo-wschodnim (mazowieckie, łódzkie, świętokrzyskie, małopolskie, podkarpackie i lubelskie).  Najwięcej nasadzeń jest na Lubelszczyźnie (42,4% całego areału uprawy leszczyny w naszym kraju). Plonowanie leszczyny w naszych warunkach klimatycznych może być zmienne, jednak nie odbiega zbyt drastycznie od plonowania leszczyny w krajach o cieplejszym klimacie, znajdujących się w rejonie basenu Morza Śródziemnego. Orzechy laskowe produkowane w Polsce, w chłodniejszym klimacie, w porównaniu z orzechami z cieplejszego klimatu, mają wyższą wartość biologiczną i dietetyczną. Polega ona na wyższej zawartości kwasów tłuszczowych nienasyconych, zwłaszcza kwasu linolowego, którego jest prawie dwa razy więcej.

         Zakładanie plantacji leszczyny

 Plantację należy lokalizować na stanowiskach równinnych lub nieco wyżej położonych, na niewielkich stokach pagórków na skłonach zachodnich, południowo zachodnich, południowo wschodnich, bądź północno zachodnich. Osłony naturalne jak stałe zadrzewienia, budynki, znajdujące się w pobliżu, szczególnie od strony silnie wiejących mroźnych wiatrów (zachód) mogą tworzyć swoisty mikroklimat dla plantacji. W dolinach, w zagłębieniach terenu leszczyna może być uszkadzana przez mróz lub przymrozki wiosenne. Na południowych wystawach stoków leszczyna może być również częściej narażona na przemarzanie.

 Leszczyna dobrze rośnie i owocuje na glebach żyznych, ciepłych, o uregulowanych stosunkach wodnych i powietrznych, zasobnych w próchnicę i wapń.

W zasadzie większość gleb nadaje się pod uprawę leszczyny za wyjątkiem gleb zbyt lekkich, piaszczystych podłożu piaszczystym lub zbyt zwięzłych nieprzepuszczalnych o wysokim poziomie wody gruntowej.

   Przygotowanie pola pod leszczynę jest podobne jak pod inne rośliny sadownicze. Wskazane jest wykonanie analizy gleby na zawartość podstawowych przyswajalnych składników pokarmowych (potas, fosfor, magnez i wapń). Próbki do analizy najlepiej pobrać w miesiącu sierpniu na rok przed sadzeniem leszczyny i dostarczyć do Stacji Chemiczno Rolniczej. Odczyn gleby dla leszczyny powinien znajdować się w zakresie pH 6,8 – 7,2.

Jeżeli pH gleby jest poniżej tego zakresu konieczne jest wapnowanie.

 Tab.Maksymalne jednorazowe dawki nawozów wapniowych lub wapniowo magnezowych stosowanych w kg/ha CaO lub CaO+MgO 

W przypadku konieczności zastosowanie wyższych dawek wapna lepiej jest rozłożyć je na dwa razy (2 lata).

Pozostałe składniki mineralne (pokarmowe) uzupełnia się w ostatnim roku przed sadzeniem.

Zalecenia nawozowe można uzyskać w Stacji Chemiczno Rolniczej, w której wykonana była analiza gleby.

W celu wzbogacenia gleby w próchnicę stosuje się obornik (30 – 40 t/ha) lub nawozy zielone na przyoranie. Na nawozy zielone nadają się rośliny motylkowe (bobowate) wysiewane w mieszankach, gorczyca, gryka (niekorzystnie wpływa na pędraki), facelia, zboża. Rośliny te należy przyorać w fazie tworzenia się nasion po uprzednim rozdrobnieniu. Dwukrotny wysiew tych roślin i zasilanie ich nawozami mineralnymi może zastąpić znaczną ilość obornika.

W przypadku występowania w glebie szkodników glebowych, szczególnie groźne są pędraki (larwy chrabąszcza majowego), należy je zniszczyć przed posadzeniem leszczyny. Częściowo giną przy obróbce mechanicznej gleby (glebogryzarka, kultywator, brona). Do chemicznego zwalczania aktualnie jest zarejestrowany Dursban 480 EC i Pyrinex 480 EC w dawce 5 l/ha oraz Basudin 10 GR i Diazinon 10 GR w dawce 120 kg/ha.

 Sadzenie leszczyny 

Leszczynę można sadzić jesienią lub wiosną. Późno wiosenne sadzenie leszczyny daje dobre wyniki (dobre przyjmowanie i szybszy wzrost) pod warunkiem, że leszczyna będzie dobrze przechowywana, przez okres zimowy do momentu sadzenia, w dobrych warunkach, najlepiej w chłodni. Po posadzeniu późną wiosna wymaga polewania.

Rozstawa, w jakiej należy posadzić leszczynę zależy od żyzności gleby i siły wzrostu danej odmiany a także sposobu prowadzenia. Najczęściej zaleca się rozstawą 5 x 4 m, lub 6 x 3 m, na słabszych glebach rozstawa może być nieco mniejsza szczególnie dla odmian słabiej rosnących. Można też sadzić gęściej w rzędzie, co 2 m szczególnie, gdy zamierzamy prowadzić w formie drzewka niskopiennego. Przy corocznym prawidłowym cięciu, utrzymującym luźną koronę można prowadzić tak leszczynę przez kilka lub kilkanaście lat. Gdy plantacja zbytnio się zagęści należy wyciąć, co drugie drzewo w rzędzie przy samej ziemi.

Poza corocznym cięciu prześwietlającym należy pamiętać o nawożeniu mineralnym, zwalczaniu chwastów na plantacji i ochronie orzechów przed szkodnikami i chorobami.

                                                                   mgr inż. Maria Wojciechowska

                                                         Lubelski Ośrodek Doradztwa Rolniczego

Sad leszczynowy w świąteczny poranek. Uprawa orzechów laskowych. Plantacje wiosną. Młode sady i starsze uprawy po pierwszych zabiegach.

Glebogryzarka podkoronowa wiosną w 10 letnim sadzie leszczynowym. Plantacja orzecha laskowego z odmianami Cosford, Olbrzym z Halle, Barceloński. Uprawa leszczyny.

Więcej filmów na kanale HANAT TV